Doen in Friesland: de Elfstedentocht route met de auto of camper rijden

De Elfstedentocht route in Friesland kent iedereen van het schaatsen. Maar wist je dat je de 11 stedentocht ook met de auto of camper kunt rijden? Sterker nog, er zijn tegenwoordig elf steden tocht routes die je kunt wandelen, fietsen en varen. Wij maakten een roadtrip langs alle elf steden en geven je tips voor de mooiste bezienswaardigheden en overnachtingsadressen langs de route.

De Elfstedentocht rijden

De Elfstedentocht is een schaatsroute van bijna 200 kilometer lang. Start- en aankomstplaats van de route is Leeuwarden, de hoofdstad van Friesland. De allereerste Elfstedentocht vond plaats in 1909. Sinds die tijd werd de Elfstedentocht nog 14 keer gereden waardoor het totaal aantal nu op 15 tochten staat.

Deelnemers moeten in elk van de 11 steden een stempelkaart laten afstempelen. Daarnaast moet de hele route voor middernacht voltooid worden en wie dat doet krijgt een Elfstedenkruisje.

Elke winter is er opnieuw die Elfstedenkoorts en hopen velen dat de winter streng genoeg is om de "Tocht der Tochten" te kunnen rijden. "It giet oan" ofwel "Het gaat door!" is een kreet die je regelmatig hoort als er vorst aankomt. De laatste keer dat de Elfstedentocht route werd geschaatst was in 1997.

→Ook mooi; rondje Friesland. Autoroute langs de mooiste bezienswaardigheden in Friesland.

Welke steden horen bij de Elfstedentocht?

Na de start in Leeuwarden komen de deelnemers aan de Elfstedentocht vervolgens door Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen en Franeker.

Het laatste deel van de route gaat naar Dokkum waar de schaatsers twee keer langskomen om vervolgens weer in Leeuwarden te eindigen.

→Op deze kaart vind je de complete Elfstedentocht route. Klik op de foto om hem groter te kunnen zien

11 fonteinen langs de Elfstedentocht Route

In 2018 werden alle 11 steden voorzien van een fontein. Elk van deze fonteinen heeft een eigen verhaal en werd speciaal voor de elf steden tocht door internationale kunstenaars ontworpen.

Wij vonden het een leuke uitdaging om alle fonteinen zelf te spotten en op de foto te zetten. Mijn persoonlijke favorieten zijn de Walvis in Harlingen, de Woeste Leeuwen van Workum en de Visfontein in Stavoren. Wil je graag wat meer informatie over de fonteinen en waar je ze kunt vinden langs de Elfstedentocht route klik dan even door naar deze pagina.

Selfie met de woeste leeuwen van Workum

De Elfstedentocht route met auto of camper

Anders dan de Elfstedentocht per schaats ben je voor het rijden van deze route niet afhankelijk van de vorst en kan deze het hele jaar door gereden worden. Wij reden de route in april met wisselvallig en fris weer en de musea waren toen helaas gesloten.

De beste reistijd voor je Elfstedentocht met de auto of camper is van pakweg april t/m half oktober. Rond deze tijd is de natuur op haar mooist en voorzieningen open. Ga je de 11 steden route buiten deze tijd rijden dan kan het zijn dat niet alle campings open zijn.

→Ook leuk in het voorjaar: de bollenvelden in Nederland bekijken!

Hoe lang rijd ik over de Elfstedentocht route?

De totale afstand van deze Elfstedentocht route is 200 kilometer. Op deze roadtrip geniet je van het waterrijke landschap van Friesland, de eindeloze vergezichten en de knusse steden. Je kunt de route prima binnen een paar dagen rijden maar er ook makkelijk meer tijd voor uittrekken of hem uitbreiden.

Bezoek bijvoorbeeld eens één van de 4 Friese Waddeneilanden, ze liggen niet ver van de autoroute af. Vanuit Harlingen vertrek je naar Vlieland of Terschelling, het veer naar Ameland vertrekt vanuit Holwerd en Schiermonnikoog bereik je vanuit Lauwersoog.

Leestip: 111 plekken in Friesland die je gezien moet hebben:

Start van de Elfstedentocht route: Leeuwarden

Start van de autoroute langs alle 11 steden is sfeervol Leeuwarden. Wandel door de historische binnenstad en bekijk de fontein bij het station. Ga op zoek naar de mooiste Street Art van Leeuwarden of de Miniature people. Beklim de scheve toren van Oldehove, bezoek de Blokhuispoort of één van de andere musea. En voor een lekker hapje of drankje kun je kiezen uit een overvloed aan leuke plekjes.

Overnachten: Boutique Hotel Catshuis  of Camperplaats Leeuwarden.

Sneek (22 km)

Sneek is een levendige stad met een klein historisch centrum. Wij vonden vooral de oude Waterpoort en de Martinikerk de moeite van het bekijken waard. Begin augustus staat Sneek bol van de activiteiten tijdens de Sneekweek.

Overnachten: Stadslogement Westersingel of Jachthaven en camping de Domp.

IJlst (26 km)

Het mooist aan IJlst vinden wij de overtuinen in het oude centrum. Deze tuinen liggen niet direct aan het huis maar aan de overkant van de straat waardoor ze pal aan de gracht liggen. Liefhebbers kunnen ook Houtzaagmolen "De Rat" bezoeken.

Overnachten:  Stadsherberg Het wapen van IJlst of Camperplaats IJlst.

Sloten (40 km)

Het kleine Sloten is één van onze favorieten van de 11 steden. Het kleine centrum met de klinkerstraatjes, gracht en bruggetjes is echt zo'n plek waar je gelijk verliefd op wordt. Als de zon schijnt is het heerlijk toeven op één van de terrasjes aan de gracht.

Overnachten Hotel Logement Stedswal of Camperplaats Lemsterpoort.

Stavoren (66 km)

Stavoren staat vooral bekend om het vrouwtje van Stavoren en is het oudste Elfsteden stadje. Omdat Stavoren aan drie kanten door het IJsselmeer is omsloten de stad een walhalla voor watersportliefhebbers. De fontein met de vis vind je in de kleine haven. Hier kun je natuurlijk ook een lekker visje eten.

Overnachten: Hotel De Vrouwe van Stavoren of Camperplaats Marina Stavoren.

Hindeloopen (77 km)

Pittoresk Hindeloopen ligt net als Stavoren direct aan het IJsselmeer. Het stadje staat vooral bekend om de typische klederdracht en de schilderkunst en je vindt er ook het eerste Fries schaatsmuseum. Wij parkeerden aan de rand van de stad en wandelden over de dijk naar de haven en via de kleine straatjes weer terug.

Overnachten: Uit Alle Windstreken of Camping Hindeloopen.

Workum (86 km)

Het kleine Workum heeft een beschermd dorpsgezicht en is het thuis van één van mijn favoriete fonteinen van de Elfstedentocht, de woeste leeuwen van Workum. Het is heerlijk om door de kleine straatjes in het oude centrum te slenteren, een terrasje te pakken of één van de bijzondere winkeltjes in te duiken.

Overnachten: Hotel Gast in of Camping It Soal.

Bolsward ( 99 km)

Centraal gelegen Hanzestad Bolsward is een grotere Elfstedenstad met diverse winkels en restaurants. Wandel zeker even langs het oude stadhuis, de Broerekerk  (met vleermuisfontein) en de Grote Kerk. Op Pinkstermaandag is Bolsward het start- en eindpunt van de jaarlijkse Elfstedenfietstocht. Ook leuk; huur een sloep en verken de omgeving van Bolsward vanaf het water.

Overnachten: Snoozz Hotels of Stadscamping Bolsward.

Tip: mooie boeken van de Elfstedentocht:

Harlingen (116 km)

Vanuit Bolsward rijden we door naar de levendige havenstad Harlingen. Harlingen heeft een verleden als handelsstad en is tegenwoordig het vertrekpunt voor de veerboot naar Terschelling en Vlieland.

We parkeren iets buiten de stad en stappen op de fiets. Als eerste fietsen we naar de haven waar we ons vergapen aan diverse historische schepen en de walvis fontein bekijken. Wie het wil kan met één van de zeilschepen het water op, of wadlopen, ook leuk! Het historisch centrum zelf is prachtig en heeft vele rijksmonumenten waaronder die van de foto aan de Grote Bredeplaats 35.

Overnachten: Slapen in een Trechter of Camper parkeerplaats Nieuwe Vissershaven.

Franeker ( 126 km)

Franeker is één van onze favoriete stadjes langs de Elfstedentocht route. Het verleden van Franeker zie je terug in het stadscentrum waar het vol staat met de meest prachtige historische panden. Liefhebbers van de sterrenkunde moeten zeker een bezoek aan het planetarium brengen. Je vind het planetarium in de woonkamer van een grachtenhuis aan de Eisen Eisingastraat 3. Wandel zeker ook even door de Martenatuin en door Hofje Westerhuis waarvan je hier de toegangspoort ziet.

Overnachten: De Stadsherberg of Camping de Bloemketerp.

Dokkum (171 km)

De strategische ligging van Dokkum is nog goed te zien aan de verdedigingswerken. Bolwerken en grachten omringen de oude binnenstad en dienden om indringers tegen te houden. In Dokkum vind je het officiële keerpunt van de Elfstedentocht. De speciale schaats bankjes op de oever van de Zijl wijzen met hun punt in de richting waar de schaatsers gaan. Zelf was ik al eerder in Dokkum en verkende de stad met deze mooie stadswandeling door Dokkum.

Overnachten: Grandcafé - Hotel Van der Meer of Camperplaats Dokkum.

Langs de Tegeltjesbrug

De schaatsers van de Elfstedentocht rijden twee keer over het laatste stuk tussen Dokkum en Leeuwarden. Onderweg passeer je het kleine Bartlehiem én het Elfstedenmonument. Deze tegeltjesbrug ligt vlakbij het plaatsje Giekerk en wij vonden het de moeite waard om even te stoppen. Op de brug vind je een fotomozaïek van voormalig deelnemers aan de Elfstedentocht.

Leeuwarden (200 km)

Onze Elfstedentocht route (plus wat uitbreidingen) eindigt na een kleine 2 weken in Leeuwarden op de Bonkervaart en daarmee eindigt ook ons avontuur. Wat is dit een leuke manier om Friesland te verkennen. Wij kunnen het je zeker aanraden!

Wil je iets bijzonders maken van jouw Elfstedentocht route? Als meedoet aan dit initiatief voor camperaars kun je zelf je eigen Elfstedentocht stempelkaart vullen én doneer je een bedrag aan de Maarten van der Weijden Foundation. Goed bezig!

→Meer leuke roadtrips vind je op deze pagina.

De Elfstedentocht route wandelen, fietsen of varen.

Wil je eens heel wat anders? Trek dan de wandelschoenen aan, stap op de fiets of in de boot. Zo beleef je de Elfstedentocht route op een actieve manier, ideaal voor outdoor en natuurliefhebbers. Wij wandelden en fietsten regelmatig een stukje in en om de steden en dat smaakte zeker naar meer.

• Voor wandelaars is er het Elfstedenpad (283 kilometer), dé meerdaagse wandeltocht door de provincie Friesland.
• Ga je liever fietsen? Dan is de Elfstedenfietsroute (256 kilometer) precies wat je zoekt.
• Waterratten ontdekken de 11 steden het best met de Elfsteden vaarroute.