Emigreren naar België, persoonlijk verhaal over het leven als Nederbelg

Emigreren naar België. het lijkt eenvoudig. We spreken immers dezelfde taal en hebben dezelfde cultuur. Toch hoor ik regelmatig van Nederlanders dat ze het best moeilijk vinden om te wennen in België en dat er meer verschillen zijn dan je zo op het eerste gezicht ziet. In dit deel van emigreren vertelt Joke over haar vertrek naar België en het leven als Nederbelg.

Joke over emigreren naar België

Hoi! Ik ben Joke Verweij, in 1962 geboren aan de rand van Rotterdam: Terbregge (zoek maar eens op). Opgegroeid als jongste in een gezin met drie kinderen: 2 jongens en 1 meisje. Op mijn 17^e ben ik gaan werken als administratief medewerkster in een garagebedrijf in het Rotterdamse. Op mijn 18^e heb ik mijn man leren kennen op de korfbalclub en in 1986 zijn we getrouwd. Toen woonde ik al ruim 4 jaar op mezelf.

Het werk achterna, hop naar België!

Toen mijn man een baan vond in Groningen hebben we ons boeltje in een grote vrachtwagen geladen en zijn we daar gaan wonen. Na een kleine 6 jaar waren al zijn tijdelijke contracten afgelopen en werden niet verlengd. Hij solliciteerde over heel Europa: zelfs in Bazel en Manchester. Uiteindelijk vond hij in de zomer van ’96 een baan in Antwerpen. En tja, wat doe je dan? Je neemt je, inmiddels ruim 1 jaar oude, dochter onder de arm, pakt je spullen weer in en je trekt naar het ‘verre’ België. En dan ben je ineens geëmigreerd…

Het leven als Nederbelg

Het eerste jaar in België was verschrikkelijk! Echt, ik had op mijn knieën naar Nederland willen teruggaan. Waarom? Ik was eenzaam. Mijn man was van 8 tot 8 van huis voor zijn werk aan de andere kant van de stad. Ik kende niemand in Ekeren en was behoorlijk aan huis gebonden met een kind van ruim 1 jaar oud. De enige volwassene die ik sprak, was vaak de cassière in de supermarkt of de eigenaresse van het delicatessenzaakje op de andere hoek, waar ik mijn brood haalde. De telefoonrekening was astronomisch hoog dat eerste jaar, want ik belde zeker drie keer per week met mijn moeder.

Emigreren naar België, stapsgewijs integreren en contact leggen

We vonden een protestantse kerk in het nabijgelegen Brasschaat en daar kwamen we in contact met andere Nederlanders, protestantse Vlamingen en vooral het gezin van de dominee, die ook in Ekeren woonde. Maria, de vrouw van de dominee, maakte me wat meer wegwijs in het Ekerse sociale leven.

Eind 1997 werd onze zoon geboren. Een klein halfjaar later ging onze dochter naar de kleuterschool. Ze was toen bijna 3 jaar. Intussen had ik een baan gevonden als onthaalmoeder (gastouder in het Nederlands) en zo kregen we steeds meer contacten. De ouders van mijn eerste oppaskindje, collega onthaalmoeders, ouders van klasgenootjes…

Intussen ben ik sinds 4 jaar werkzaam als leerkracht protestants evangelische godsdienst in het (Buitengewoon) Secundair Onderwijs. Hier zitten leerlingen met een lichte mentale achterstand, gedrags- en ontwikkelingsstoornissen zoals ADHD, ASS, PDD-NOS en wat je nog maar kunt bedenken, en leerlingen met een gehoorprobleem. Ik geef ook een paar uur les in het reguliere secundair onderwijs. Hiervoor ben ik ook nog in opleiding.

De verschillen tussen Nederland en België

Wat mij in dat eerste jaar vooral opviel. In Groningen maakte je kennis met de buren, je werd op de koffie gevraagd, kennismakingsbezoekjes over en weer… In België niets van dat alles. Ik zag die eerste winter vaak een paar grootmoeders met een kleinkind in de buggy, die gerust een uur met elkaar stonden te praten op straat. En die kleintjes maar in de buggy zitten… Ik dacht dan altijd: ‘Ga naar binnen, drink een bak koffie en laat die kleintjes spelen!’ Maar dat is niet de cultuur hier in België.

Later heeft een theatermaakster het als volgt geformuleerd: ‘Nederlanders leven naar de straat, Vlamingen leven naar de achtertuin.’ De gemiddelde Nederlander stelt zijn huis veel makkelijker open voor anderen, terwijl de gemiddelde Belg veel meer op zichzelf is.

Een ander groot verschil tussen Nederlanders en Vlamingen waar ik nog altijd moeite mee heb. Als iets een Nederlander niet bevalt, zal hij dat zeggen, terwijl een Vlaming veel meer ‘rond de pot draait’. Als ik een nieuw oppaskindje had, zei ik altijd tegen de ouders: ‘Als ik iets doe wat jij niet wilt, zeg dat dan, dan kan ik dat aanpassen.’ Dat deden ze meestal niet. In mijn gezicht was altijd alles in orde, maar ze gingen dan klagen op het bureau. Zeker als Rotterdamse heb ik daar moeite mee. Als ik niet weet wat ik fout doe, kan ik het ook niet veranderen, nietwaar?

Rommelmarkten daar zijn ze gek op in België! Deze is bij ons voor de deur

We spreken dezelfde taal, maar toch is het anders

Iets waar ik vooral net na het emigreren naar België tegenaan liep, is het feit dat je dan wel dezelfde taal spreekt, maar dat er stevige nuanceverschillen zijn. Een paar voorbeelden:

Toen onze dochter op de kleuterschool zat, had ze een Belgisch vriendje, waarmee we het tweede deel van de route naar school samen liepen. De kinderen moesten bij elke zijstraat wachten tot wij er waren en dan staken we samen over. Op een zeker moment zei ik tegen ze: ‘Lopen maar, jongens.’ En het vriendje zette het toen letterlijk op een lopen. Lopen in het Vlaams is namelijk hetzelfde als het Nederlandse ‘rennen’ of ‘hardlopen’. Als je wilt dat Belgische kinderen rustig oversteken, zeg je beter ‘Ga maar.’ Dan blijven ze tenminste in de buurt.

Een ander voorbeeld: het verschil tussen ‘bank’ en ‘zetel’. Een bank staat in de tuin, voor het raam, in het park… en die is van hout of ijzer. Wat je binnen hebt staan, is een zetel. Wat ook opviel, was het gebruik van het woordje ‘u’ in plaats van ‘jij’. Heeft niks te maken met respect, want ze gebruiken dat in België ook tegenover kinderen.

Integreren in België

Integreren in België is op zich niet zo moeilijk. Als je je open opstelt, gaat het allemaal uiteindelijk vanzelf. Na ruim 7 jaar een huis gehuurd te hebben, hebben we in 2004 een huis gekocht in een rustig straatje met een zeer gevarieerde groep bewoners. Op de dag van de verhuizing lag er een herinnering aan het eerste straatfeest op de mat, dat een week later gehouden zou worden. We hebben ons meteen ingeschreven en dat werd bijzonder gewaardeerd.

Wat ze nooit begrepen hebben hier in de straat (en nog altijd niet begrijpen), is dat ik geen pintjes lust. Andere biertjes, wijntjes en likeurtjes kunnen ze prima kwijt, maar pinten lust ik niet. En dat is iets wat er bij veel Belgen niet in gaat 😉

Een totaal ander onderwijssysteem

Wat voor ons als Nederlanders, vooral met het zoeken naar werk, wel lastig is, is dat het onderwijssysteem hier totaal anders in elkaar zit. Alle middelbare scholen duren 6 jaar, ook het beroepsonderwijs. Dus als je aangeeft dat je MAVO gedaan hebt, snappen ze niet dat daar een diploma bij hoort. Volgens de Belgische normen heb ik mijn middelbare school dus niet afgemaakt. Dat begint wel te beteren, maar in het begin was dat lastig. En je krijgt het nog altijd niet uitgelegd.

Wat maakt wonen in België zo bijzonder?

Al het andere :). Ze weten hier in België heel goed hoe ze moeten feesten, als je eenmaal bevriend bent, kan je met elkaar lezen en schrijven. De meesten kunnen zichzelf en hun eigenaardigheden uitstekend relativeren en de kwinkslagen vliegen dan over en weer. Het onderwijs is hier prima. De discipline op school is nog duidelijk aanwezig, dat vind ik ook heel positief.

Omdat we maar een kilometer of 10 van de Nederlandse grens wonen doen we onze wekelijkse boodschappen beurtelings in eigen dorp en over de grens.

Wat moet je zien als je Antwerpen, Gent, Brussel of een andere stad in België bezoekt?

Wanneer je naar België komt moet je in de steden natuurlijk de bekende highlights, zoals de Groenplaats en de Grote Markt in Antwerpen, de Grote Markt in Brussel, de Sint-Baafs in Gent en ga zo maar door bezoeken. Het wordt pas echt leuk als je een gids treft die daar woont en die je plaatsen laat zien waar de gemiddelde toerist niet komt.

Een leuke site om tips voor steden wereldwijd vanaf te halen is Spotted By Locals.

Bezoek het Centraal Station in Antwerpen, de Carolus Borromeuskerk, het Red Star Light museum, de Joodse buurt en de winkelstraatjes achter de Meir. Ja, die winkels zijn duurder, maar veel leuker om rond te snuffelen!

In Antwerpen zijn ook de Antwerpen Averechts wandelingen een aanrader. Ook dan kom je in buurten en op plaatsen waar de gemiddelde bezoeker niet komt. Voor een mooi uitzicht op de stad wandel je door de voetgangerstunnel naar Linkeroever. Daar kijk je over de Schelde naar de mooie skyline van Antwerpen centrum.

Ga in Brussel op zoek naar de Baksteenkaai, de Sint Gorikshallen, de Oude en Nieuwe Graanmarkt en de Marollen, om maar een paar plaatsen te noemen waar je minder toeristen tegenkomt, maar die absoluut de moeite waard zijn!

→Lees ook: 5 x doen in Leuven, tips van een local.

De Baksteenkaai in Brussel

Het standbeeld Brabo, Grote Markt Antwerpen

Mooie natuur in de buurt van Antwerpen

Buiten de stad kent iedereen de Kalmthoutse heide, maar de natuurgebieden rond Ekeren en de parken in Brasschaat zijn ook zeer de moeite waard!

Bij het Fort van Brasschaat en de Uitlegger kun je heerlijk wandelen.

Ook tip ik Oude Landen en Ekerse Putten: twee mooie natuurgebieden op een steenworp afstand van ons huis in Ekeren. Ook hier komen wij graag om te wandelen.

Wandelen bij het Fort van Brasschaat

Wandelen bij de Uitlegger

Ook mooi, natuurgebied Ekerse Putten

Denk je dat je ooit nog naar Nederland terug keert?

Of we ooit definitief terugkeren naar Nederland? Geen idee. Dat hangt ook af van wat onze kinderen doen. Blijven zij in België wonen? Dan moet ik niet perse terug naar Nederland. Landen ze ergens anders op deze aardbol? Dan misschien wel. Onze voorkeur gaat dan uit naar Drenthe of Groningen. De volle randstad, waar we allebei vandaan komen, zegt ons niet zoveel. Dan blijven we liever hier.

Mijn tips voor anderen die ook willen emigreren naar België

Mijn voornaamste tip voor toekomstige emigranten: Waar je ook heen trekt, stel je open voor de plaatselijke bevolking en pas je aan. Er zijn hier in het Antwerpse genoeg Hollandse clubs, maar het zegt ons niets. We wonen in België en we zijn en blijven ‘Ollanders’, maar zoals onze buren zeggen: ‘Gij zijt wel Ollanders, maar ge zijt genen echte!’ En dat beschouw ik als een groot compliment!

Meer emigratieverhalen?

Dank je wel Joke voor je verhaal. Ik heb weer wat meer geleerd over het dagelijks leven in België. Wil je meer lezen over Joke en haar leven in België? Op Joke Verweij blog lees je haar eigen verhalen over wonen in en emigreren naar België.

Las je het vorige deel van emigreren al? Daarin vertelt Evelyn over haar leven op Curaçao

Ben je nieuwsgierig naar nog meer persoonlijke emigratie verhalen over het leven van de vrouwen? Klik dan zeker eens door naar de speciale emigreren pagina!

Hoe gaat het inmiddels met Joke? Een update

Jan. 2022:

Ik woon nog altijd in Ekeren. Ik geef nog altijd protestantse godsdienst in het middelbaar onderwijs. In principe op twee scholen, maar vanwege mijn gezondheid heb ik besloten om één van de twee voor de rest van het schooljaar te laten vallen. Als gevolg hiervan geef ik nog maar acht uur per week les. Mijn opleiding tot leerkracht heb ik stopgezet: vanwege mijn leeftijd moet ik deze niet meer afronden.

Onze dochter is anderhalf jaar geleden gaan samenwonen in hetzelfde dorp, haar kamer heb ik in gebruik genomen als hobbykamer. Ik ben vooral bezig met tekenen en schilderen. Onze zoon woont nog thuis. Beiden zijn nog niet volledig klaar met hun studie. Mijn echtgenoot werkt sinds vorig jaar voornamelijk thuis. Momenteel gaat hij 1 dag per week naar kantoor, later 2 dagen per week. We zijn de pandemie goed doorgekomen, in die zin dat we geen van allen ziek geweest zijn.

Kortom, het gaat ons goed.