Leven tussen het wildlife in Zambia, een echte droombaan!

Na 5 maanden stage in het Kasanka National Park werd Sandra gegrepen door Zambia. Inmiddels is het een paar jaar later en leeft ze een eenvoudig bestaan, in de bush, ver weg van alles en altijd buiten. Haar leven staat in het teken van het beschermen van wildlife in Zambia. Fysiek en mentaal uitdagend werk, maar een echte droombaan!

Sandra over het beschermen van wildlife in Zambia

Hallo! Ik ben Sandra, 24 jaar, ik kom uit Veldhoven (Noord-Brabant) en ben veld ecoloog in Liuwa Plain National Park, Zambia. Ik werk voor the Zambian Carnivore Programme (ZCP), een NGO die zich inzet voor de bescherming van de grote carnivoorsoorten van Zambia (African wild dog, spotted hyena, leeuw, cheeta en luipaard), hun prooien en de ecosystemen waarin ze leven. Dit doen we door middel van year-round onderzoek, educatie en training van de lokale bevolking.

Een droombaan en -bestaan!

My favourite place to be. Bij de hyena’s. Kort na deze euforische pose omdat ik ze gevonden had, moest ik aan de slag. Foto's maken zodat de dieren later geïdentificeerd kunnen worden en data moet worden opgeschreven over hun locatie, gedrag en (sociale) interactie. (Foto door Daan Smit)

Een verschil maken

Ik heb een passie voor dieren en natuur en leerde al op vroege leeftijd dat veel hiervan onder druk staat door de groeiende behoeften van de mens. Omdat ik dit oneerlijk vond begon ik na een jaar van reizen door Australië aan de opleiding Wildlife management in Leeuwarden met een focus op natuurbehoud en -bescherming.
Tijdens de vierjarige opleiding ging ik twee keer op stage en al tijdens de eerste kwam ik in Zambia terecht. Ik werkte in Kasanka National Park, een klein afgelegen park in het noorden van Zambia. Hoewel het niet altijd even makkelijk was, vond ik het geweldig. Een eenvoudig bestaan, in de bush, ver weg van alles, waarin ik elke dag buiten kon zijn. Ik werkte hard en leerde een hoop.

Tegen mijn verwachting in merkte ik na 5 maanden dat Zambia me gegrepen had. Dit was het. Hier zijn de conflicten talrijk en komen er dagelijks 100 bij, maar hier is ook ruimte voor natuur en dieren om in harmonie met mensen samen te leven. Oftewel: hier ben ik nodig. Hier valt een verschil te maken voor de natuur en het wildlife in Zambia.

Terug naar het wildlife van Zambia

Na een aantal tegenslagen lukte het me om voor mijn volgende stage weer in Zambia terecht te komen. In Kafue National Park deze keer. Hier leerde ik een heleboel (waaronder dat een kantoorbaan niet aan mij besteed is) en ontmoette ik veel leuke en hardwerkende mensen.

Bovendien zocht ik Daan op, met wie ik bevriend was nadat ik hem 3 jaar daarvoor ontmoette in de trein van Leeuwarden naar Zwolle. Iemand met wie ik niet alleen mijn passie deel, maar die ook dezelfde opleiding gevolgd heeft, in Kasanka heeft gewerkt en naar Zambia is teruggekeerd om het tofste werk ooit te doen. Klinkt het al meant to be? Dat bleek het inderdaad te zijn, de vonk sloeg over.

Er kwam bij ZCP in Liuwa een positie vrij. Ik solliciteerde en na afronding van mijn stage mocht ik gelijk aan de slag als field ecologist bij the Zambian Carnivore Programme, een absolute droombaan! Elke dag naar buiten op een motor of in de auto om de carnivoren te zoeken en zo veel mogelijk data over dit wildlife in Zambia te verzamelen. Fysiek en mentaal uitdagend werk wat ik inmiddels een jaar met veel lol en soms enige frustratie doe.

Genieten

Ik geniet van het buiten zijn, van het landschap en de diversiteit van Liuwa. Ik geniet van de hyena’s (my favourites) die ik bijna dagelijks zie, de leeuwen, cheeta's (die ik wat minder vaak zie), van de wildebeesten, zebra’s, aapjes en alle andere dieren en planten. We wonen eenvoudig in een tent, hebben zonne-energie en beperkt internet en water komt uit een poeltje van grondwater.

Een leven dichtbij de natuur

Ik kan niet genoeg benadrukken hoe tof mijn werk is en hoe blij ik ben dat ik actief een bijdrage kan leveren. Waar ik dicht bij de natuur en ver van sleur en rompslomp woon. Soms is het zwaar. We werken ontzettend hard, een 12-urige werkdag is geen uitzondering en dat 7 dagen per week. Hoewel het super leuk werk is, tel ik soms echt wel af naar mijn vrije dagen.

Daarnaast zijn er de afstanden. Vanuit het park kost het ons zo’n 13 uur om in Lusaka te komen, de dichtstbijzijnde (super)markt is 3 uur rijden. Dat vind ik vaak moeilijk en als social butterfly vind ik het hoogst irritant dat mijn sociale leven zich voornamelijk in mijn telefoon bevindt. Wel werken we in een jong, leuk en actief team van 4-8 Zambiaanse collega’s, Daan en ik, wat voor een fijne sfeer zorgt. Maar omdat we dicht op elkaar leven, is het belangrijk om soms afstand te zoeken. Gelukkig kunnen we vrije dagen opsparen waardoor we om de zo veel maanden even kunnen ‘vluchten’.

Unieke ervaringen

Zambia is een fijn land met een vriendelijke bevolking en een groot gevoel van veiligheid, saamhorigheid en acceptatie. Het is nog niet ontdekt door het massa-toerisme en staat daarom garant voor unieke ervaringen. Omdat Liuwa zo ver weg is, is het niet de makkelijkste bestemming om te bezoeken in Zambia. Desalniettemin is het 100% de moeite waard. Het is een uniek park met uitgestrekte vlaktes, fantastische vergezichten en een grote hoeveelheid bijzonder wildlife in Zambia. Je vindt hier de op één na grootste wildebeest migratie, een herstellende leeuwenpopulatie, héél veel hyena’s (en die zijn een stuk leuker en minder gemeen dan de Leeuwenkoning je laat denken) en een geweldige vogeldiversiteit.

Op de foto zie je de behandeling van een gewonde jonge hyena. ZCP vond haar met een ijzerdraad (een strik gezet door stropers) zo strak om haar nek dat deze diepe snijwonden veroorzaakte. Met hulp van partners kon ZCP’s dierenarts Dr. Banda naar Liuwa komen om het dier te verdoven en te behandelen. De behandeling was succesvol en na een paar uur kon de hyena alweer samen met haar soortgenoten op jacht. (Foto door Daan Smit)

Tips voor reizigers in Zambia

Er zijn natuurlijk nog heel veel meer mooie plekken te ontdekken! Wie het leuk vindt om op safari te gaan kan naar Zambia’s best bezochte park South Luangwa.

Op slechts 3 uur rijden van Lusaka ligt echter een ander safari-pareltje: het minder bekende maar gigantische Kafue National Park! In Kafue zie je wildlife in Zambia waar je altijd van droomde (olifanten, leeuwen, wild dogs, impala, nijlpaarden, etc.). Hier kun je genieten van wildlife in Zambia in een rustige ongestoorde setting zonder al te veel andere toeristen om je heen.

Ten slotte is er Livingstone van waaruit je de wereldberoemde Victoria Falls kunt bekijken. Daarnaast is er een hoop te doen zoals sunset cruises over de Zambezi, raften, helikopter vluchten, etc.

Zambia is een veilig land met een vriendelijke en trotse bevolking. Desalniettemin is het raadzaam oplettend te zijn in Lusaka en andere stedelijke gebieden en geen geld, snoep of andere items zomaar aan kinderen op straat of in dorpen te geven. Wil je graag iets geven, doneer dan schrijfwaren, schriften of andere nuttige spullen aan scholen en/of opvanghuizen.

Sommige jongere hyena’s kunnen hun nieuwsgierigheid niet bedwingen en komen dat gekke schepsel op een blauw ronkend ding (motor) beter bekijken.

Vraagtekens

Hoewel ik Livingstone erg leuk vind, zijn er een aantal attracties waar ik als conservationist fel tegen ben. Het is bijvoorbeeld mogelijk om te wandelen met leeuwen en een encounter te hebben met cheetahs. De bedrijven die dit organiseren claimen het geld wat verdiend wordt te gebruiken voor de terugplaatsing van de dieren in het wild. Er zijn hier echter grote vraagtekens bij te zetten. De kans is groot dat je geld in iemands eigen zak terecht komt.
Er zijn hardnekkige geruchten dat de dieren op veel te jonge leeftijd bij hun moeder weggehaald worden waarna ze een onnatuurlijk bestaan wacht waarin ze gebruikt en mishandeld worden om maar met mensen te kunnen wandelen en uiteindelijk (als ze te oud zijn) in de canned hunting industry terecht komen. Een ding is zeker: Een dier dat van jongs af aan in aanraking is geweest met mensen zal nooit terug kunnen keren naar het wild.

In alle gevallen vraag ik iedereen vraagtekens te zetten bij elke attractie waar een aanraking of confrontatie met wildlife in Zambia aangeboden wordt en het bij voorkeur te vermijden, hoe mooi het verhaal ook is!

Wat ik mis aan Nederland

Hoewel ik het naar mijn zin heb hier in Liuwa en altijd al wist dat ik niet in Nederland zou wonen, zijn er een hoop dingen die ik aan dat kleine landje mis. Ik mis bijvoorbeeld de vrijheid om even op de fiets te springen en ergens heen te gaan, of dat nou een vriendin, terrasje of een winkel is. Soms mis ik de efficiëntie van Nederland (maar de saaiheid daarvan dan weer niet 😉).

Of ik mis ineens een comfortabel kamertje/appartementje, een plekje voor mezelf wat ik eigen kan maken. Ik mis de Albert Heijn en de gigantische variatie aan voedsel die je zo om de hoek kunt krijgen. Ik mis stroopwafels, friet met mayo, gezelligheid, maar bovenal mis ik mijn familie en vrienden.

Maar toch wil ik absoluut niet ruilen....

Desondanks zou ik dit leven voorlopig niet willen ruilen voor een leven in Nederland. Hier kan ik onderdeel van de natuur zijn, zowel tijdens mijn werk als in mijn vrije tijd, een bijdrage leveren en doen wat ik altijd heb willen doen. Ik heb het naar mijn zin en de kick die we als team krijgen op het moment dat ons harde werken zichtbaar effect heeft op de dierpopulaties of wanneer we een dier kunnen redden, bijvoorbeeld van een strik, is onbeschrijfelijk.

Het sociale leven en leven met de dag

Het absurde aan leven in Nederland is dat ik constant bezig was met of ik wel goed genoeg was. Of ik wel leuk gevonden werd, welke keuzes ik het beste kon maken, te voldoen aan eisen. Hier heb ik dat minder. Hier kan ik mezelf zijn en voel ik geen sociale druk (want die is er nagenoeg niet, haha). Het is tegenstrijdig dat ik juist het hebben van een sociaal leven ook heel erg mis maar ik merk dat ik hier een stuk rustiger ben in mijn hoofd en dit meeneem als ik even in Lusaka of Nederland ben. Hier leef ik het leven meer met de dag, in het hier en nu, en dat is wel zo prettig.

Denk je ooit weer eens terug te komen naar Nederland?

Ik denk niet dat ik ooit weer voor lange tijd in Nederland zal wonen maar ik weet ook dat ik niet voor altijd in Liuwa zal blijven. Er zijn nog zo veel landen en plekken te ontdekken! Wel zou ik in de toekomst wat minder afgelegen en ver weg willen wonen. 20 uur reizen om familie te bezoeken lijkt me wel prima 😉.

Mijn tips had voor anderen als ze gaan emigreren.

Ik hoor vaak van vrienden die de kans krijgen om een dergelijk avontuur aan te gaan dat ze het ‘toch maar niet doen’ en daar is dan reden A-Z voor. Maar het leven is kort en als je het altijd blijft leven in hetzelfde ritme, dan gaat het ongemerkt voorbij. Daarom wil ik alleen maar zeggen: When opportunity comes knocking, don’t knock opportunity down!

Wil je meer over mij en het werk van de ZCP lezen?

Omdat er hier tijdens werk en leven in de bush dagelijks dingen gebeuren die het opschrijven waard zijn, ben ik dat gaan doen. Deze verhalen over mijn leven tussen het wildlife in Zambia probeer ik zo goed en zo kwaad als het gaat wekelijks te bundelen. Mijn blog vind je op; www.wildandbeast.com (ook te volgen op Facebook en Instagram). Ik vind het leuk als je eens een kijkje wilt nemen! Meer over het werk van ZCP is te vinden op hun eigen site.

Wow.....

Wat heb jij toch een prachtige baan Sandra. Ik krijg helemaal kriebels van je verhaal, zo mooi wat je ziet en meemaakt maar vooral wat je doet voor het wildlife in Zambia! Als groot dierenliefhebber kan ik niets anders dan grote bewondering (en de nodige jaloezie) uitspreken voor alles wat je doet. Keep up the good work en most of all; geniet!

Las je het vorige deel van emigreren al? Daarin vertelt Anita over haar leven op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland.

Ben je nieuwsgierig naar nog meer verhalen over het leven van de vrouwen? Klik dan zeker eens door naar de speciale pagina!

Wil je zelf een keer meedoen aan deze rubriek? Stuur dan een mail naar ivonne@myfootprints.nl!

Hoe is het nu met Sandra? Een update

Jan 2022

Ik heb uiteindelijk 4.5 jaar met veel plezier voor the Zambian Carnivore Programme in Liuwa Plain NP, Zambia gewerkt en gewoond. Na ruim een jaar zijn Daan en ik uit elkaar gegaan en als hele goede vrienden en collega's beiden op ons stekkie in Liuwa blijven zitten. Sindsdien ben ik lekker single.

Afgelopen juli 2021 ben ik vertrokken uit Liuwa en verhuisd naar Lund, Zweden. Hier volg ik een master in Conservation Biology als aanvulling op mijn praktijkkennis en ervaringen in Zambia. Ik sta nog steeds in nauw contact met iedereen in Zambia en zal waarschijnlijk deze zomer weer even terug gaan. Volgend jaar doe ik een jaar lang een master-project en hiervoor ga ik een onderzoek doen naar de hyena demografie in Liuwa Plain NP, Zambia. Nog steeds hyena's dus, maar nu een jaartje voornamelijk van achter de computer.

Ik geniet hier in Zweden enorm van de nabijheid van vrienden, van overal naartoe kunnen fietsen en van het studeren. Nadat ik de master heb afgerond weet ik nog niet precies wat ik ga doen, maar er zijn veel mogelijkheden dus ik heb geen twijfel dat er wat leuks op mijn pad zal komen!